يکي از دلنشين ترين، جذاب ترين و طبيعي ترين موسيقي ها، موسيقي روح افزاي ناشي از تلا وت قرآن کريم مي باشد. گر چه قرآن با همگان سر و کار دارد و زيبايي آن مختص گروه خاصي نيست، اما آنان که با آن انس بيشتري دارند، قطعا از آن بيشتر لذت خواهند برد و در واقع هر کس به فراخور طبع و ذوق خود از آن بهره عملي خواهد برد.
اصولا  عبارات و جمله بندي هاي قرآن به گونه اي تنظيم شده است که روان، يکنواخت، هماهنگ و همساز است. حروف و کلمات متناسب و همآوا، پيوسته به يکديگر  پيوند خورده اند.
با اين که قرآن کلا م منثور است، به کلا م منظوم بيشتر شباهت دارد و با آنکه خطاب و عتاب است به افسونگري و سحرانگيزي بيشتر مي ماند و بدين وصف، سبک نويني را در زبان عربي به بار آورده و به نظم و تاليف جديدي ارائه نمود و اعراب و جهانيان را به حيرت و شگفتي واداشت. ادباي عصر حاضر و سخنوران دوره معاصر، نيز همگان با گذشتگان همآواز، همان سخنان را تکرار مي کنند که: والاتر از شعر است و شيواتر از هر کلا م، بي نظير و بي مانند، همانا کلا م خداست. اعجاز قرآن تنها در جنبه محتواي آن نيست بلکه الفاظ قرآن نيز در سر حد اعجاز است، به طوري که  کشش و جاذبه و شيريني و هماهنگي خاصي که در الفاظ و جمله بندي ها وجود دارد، ما فوق قدرت انسان هاست.
قاري قرآن اگر نيک تلا وت کند، آن گونه که خواست قرآن است، نه آن طور که خواست خود اوست، هر آينه مي يابي، آوايي هماهنگ ونغمه اي فراگير تمام وجودت را فرا گرفته و با اين که قرآن شعر نيست، ولي در آن چيزي مي يابي که در شعر و نغمه هاي ديگر يافت نمي شود. چون«شعر» معمولا  زائيده تخيلا ت، و بيانگر احساسات بر افروخته و هيجانات عاطفي است، و به همين دليل فراز  و نشيب  افت و خيز فراوان دارد در حالي که قرآن در عين زيبايي و جذابي کاملا  مستدل و منطقي، و محتوايي عقلا ني  دارد.
آري، انسان از نغمه قرآن چنان سرخوش مي گردد که هرگز در لذت هاي ديگر آن چنان خوشي نخواهد ديد. اين حروف قرآني است و کلا م آسماني است که به وسيله پيک وحي بر قلب پاک پيامبر «صلي الله عليه و آله و سلم» نازل شده و با نظم وترتيب خاص خود و با فاصله اي رديف قرار گرفته واين چنين جمال و زيبايي آفريده است.
قرآن را نغمه اي است فرحبخش  روح افزا که ديگر نغمه ها پيش آن زمزمه اي بيش نيستند، چنان که پيامبر اکرم«صلي الله عليه و آله و سلم» فرمودند:
فضل القرآن علي سائر الکلا م، کفضل الله علي خلقه»
فضل و برتري قرآن برسخنان ديگر، همچون فضل وبرتري خدا بر آفريدگان است.
قرآن، روان آدمي را آرامش بخشيده، از آلا يش ها و پليدي ها پاکيزه نموده و درخشش داده و به سوي فضاي لا يتناهي آسمان معنويت به پرواز در مي آورد. اين نغمه، غذاي روح است که روان آدمي را نويد خوشبختي مي دهد،  سعادت، طهارت  قداست ارزاني مي دارد.پيامبر اکرم«صلي الله عليه و آله  و سلم» در مورد اهميت حسن صوت هنگام قرائت قرآن فرموده اند:
«لکل شيي» حليه و حليه القرآن الصوت الحسن»
براي هر چيزي زينتي  آرايشي است و زينت  و آرايش قرآن، آواي(صوت) نيکو است.
و نيز فرموده اند:
«اقروا القرآن بالحان العرب  اصواتها و اياکم و لحون اهل الفسوق و اهل الکبائر»
قرآن را با آهنگ هاي عربي و اصوات عرب بخوانيد(تلا وت کنيد)  از آهنگ هاي اهل فسق  اهل گناهان کبيره(آهنگ هاي مبتذل) بپرهيزيد.
در احاديث آمده است که: امام سجاد«عليه السلا م» صوت بسيار زيبايي در تلا وت قرآن داشتند و از همه قرآن را خوشتر مي خواندند به طوري که گاهي مشاهده مي شد، فروشندگان دوره گرد با شنيدن صوت جذاب حضرت از حرکت باز مي ايستادند و لذت مي بردند و گاه غش مي کردند و از هوش مي رفتند. و در روايت ديگري آمده که امام باقر«عليه السلا م» بهترين صدا را داشتند و چون سحرگاهان از بستر بر مي خاست و قرآن مي خواند، بانگ بلند مي کرد و گذرندگان از سقايان و جز» ايشان مي ايستادند و به قرائت قرآن او گوش  مي دادند. و در حديث آمده است:
«ليس منا من لم يتغن القرآن»
از ما نيست (از زمره ما مسلمين نيست)، آن کس که قرآن را با لحن موسيقي اش دوست ندارد. و بعضي گفته اند معنا چنين است از ما نيست کسي که با وجود قرآن خود را بي نياز نداند.
امام محمد باقر«عليه السلا م» فرمودند:
«و رجع بالقرآن فان الله يحب الصوت الحسن يرفع فيها ترجيعا»
در تلا وت قرآن ترجيع (صدا در گلو گردانيدن) بايد رعايت گردد، زيرا خداوند صوت نيکو را دوست دارد که در آن ترجيع به کار رود.
آيت الله معرفت در بحث نظم آهنگ در قرآن چنين گفته است:
«قاريان مصري پيش از آن که در دارالقرآن پذيرفته شوند، بايد داراي ليسانس دارالفنون باشند تا با فنون ترانه ها و انواع آهنگ ها آشنا گرديده و بتوانند قرآن را با زيباترين نغمه ها و شيواترين آهنگ ها تلا وت کنند و کلا م الهي را به احسن وجه به ترنم درآورند».
قرآن کريم بياني رسا، سبکي شيوا و آهنگي دلربا دارد. بايد با اين ويژگي به عرصه ظهور برسد و شنوندگان را از هر قشر که باشند تسخير کرده و در  قبضه خويش درآورد، آنگاه است که مفهوم عبارت «ان البيان لسحرا» آشکار مشاهده مي گردد.
 و ما هم برآنيم تا از همين ويژگي قرآن در جهت تسکين آلا م جسمي دردمندان کمک بگيريم.
دکتر «محمد الا غا» از قول «عبدالرحمن العيسوي» نويسنده کتاب «الا سلا م و العلا ج النفسي» مطلبي به شرح زير آورده است:
شفاي نفوس در کتاب خداوند سبحان نهفته است و علا ج اين امراض دو گونه است: يکي جنبه پيشگيري دارد و ديگري جنبه درمان و قرآن کريم محافظ سلا مت بدني وعقلي و نفسي مومنان است و ... آنها را از اصابت به امراض حفظ مي نمايد و ... بنابراين برگشت به دين و به سرچشمه هاي ايمان بهترين وسيله براي پيشگيري و درمان امراض نفساني و عقلا ني مي باشد.
علا مه بزرگوار، مرحوم طباطبايي مي فرمايند: «هماهنگي آيات قرآن، يا به عبارت ديگر هارمونيک آيات به گونه اي هيجان انگيز است که مي توان سبک قرآني را در اين زمينه نسبت به سبک هاي ديگر تشخيص و تميز داد. اين هماهنگي دقيق و جذاب ناشي از انتخاب يک سلسله الفاظ شيرين است که به هنگام تلا وت طنين پرشکوه آيات الهي احساس مي شود و به روح، انبساط و شعفي پرشور مي بخشد و روح را در عالمي هيجان افزا سير مي دهد و انسان با نردبان آيات الهي گام به گام پيش مي رود و روانش به معراجي شکوهمند نايل مي شود.
آيات الهي در هنگام قرائت به صورت جالب و جاذبي پي درپي تکرار مي شود و يک آهنگ عميق و يکنواخت رادر گوش به صدا در ميآورد. کلمات آخر اکثر آيات با يک نظام معين و يک انسجام حيرت انگيزي که از نظر نيروي تعبير و قدرت نفوذ در نفوس بسيار قابل توجه است و بالا خره قرآن به صورتي است که مي توان آن را به بيان آهنگ شيرين و دلنواز و روح افزايي دانست که گوش ها از شنيدن آيات جذابش هرگز خسته و ملول نمي شود، زيرا در عباراتش چنان عظمت و شکوه و خوش نوايي نهاده شده که گويي نت هاي موسيقي اصيل هستند که در گوش جان آدمي زمزمه و ترنم مي کنند و چنان آيات قرآن با هارمونيک اصوات منطبق است که صدايش آرام بخش است».
آري، اذان و قرائت قرآن برخوردار از يک موسيقي عام پسندي است که سلسله ارتباط جامعه را در تاريخ و قرون نشان مي دهد. هيجان عارفانه و از خويش به درشدن که درعامه مردم هنگام شنيدن اذان و آيات قرآن کريم مشاهده مي شود، جنبه همبستگي عقيدتي - مذهبي را مطرح وتاکيد مي کند.

آواي دلنشين قرآن يکي
از عوامل تسکين آلا م(جسمي و  رواني )

با توجه به نص قرآن کريم، آيات الهي موجب تشفي قلوب و تسکين آلا م مي شود، به طوري که خداوند متعال مي فرمايد:
«و ننزل من القرآن ما هو شفا» ورحمه للمومنين»
و ما آن از قرآن  چه فرستيم شفاي دل و رحمت الهي برای اهل ايمان است.
و يا در آيه اي ديگر مي فرمايد:
«الا  بذکر الله  تطمئن القلوب»
پژوهشگران در اين مقاله بعد از کسب اجازه از مقام معظم رهبري حضرت آيت الله خامنه اي،عزم خود را جزم کردند، تا بايک روش علمي وتحقيقي، ميزان تاثير صورت دلنشين تلا وت قرآن کريم را برکاهش درد بسنجند و از تاثير تلا وت قرآن به عنوان يک موسيقي عميق و دلپذير عرفاني با خواص ويژه اش در مواجهه با درد نتايجي را بيان دارند و آن را به صورت يک مدرک معتبر علمي، در محافل پزشکي جهان مطرح واز آن بهره برداري عملي کنند.
از جمله دلا يل انتخاب اين پژوهش، علا قه شخص  پژوهشگران، مشاهده تغيير حالات روحاني و عرفاني بيماران بستري در بيمارستان، ساختار مذهبي و فرهنگي جامعه، فرياد دردمندانه بيماران و استمداد آنان جهت تسکين درد، محدوديت هاي موجود در روش هاي تسکيني موجود، محدوديت در استفاده بي رويه از مسکن هاي دارويي، کمبود کادر متخصص و حرفه اي درمان عدم توانايي کافي آنها در استفاده از روش هاي غير دارويي تسکين درد، پيشگيري از مصرف نابهنجار مسکن ها بعد از اعمال جراحي و تسکين درد با ساده ترين، بي عارضه ترين، کم هزينه ترين و سالم ترين روش ممکن و بالا خره کاهش مدت بستري و کاهش عوارض ناشي از افزايش طول مدت بستري و برگشت هر چه سريعتر بيمار به زندگي طبيعي خود.
بر اين اساس، با توجه به اصل تاثير موسيقي و مکانيسم آن در کاهش درد، به طوريکه امروزه درکشورهاي ديگر از انواع موسيقي ها براي اين منظور استفاده مي شود، پژوهشگران با توجه به اصالت موسيقي قرائت قرآن و وسعت توجه عامه مردم به آن و تقدسي که بين جامعه دارد تصميم گرفتند تا با انجام يک بررسي علمي ميزان تاثير استفاده از آواي قرآن در کاهش دردهاي جراحي را نشان دهند.
اين پژوهش در بهار 1373 برروي کليه بيماران که در بخشهاي جراحي عمومي(بيشتر بيماران مورد آزمايشي، به دردهاي ناشي از عملهاي جراحي شکم مبتلا  بودند) بيمارستان سينا، وابسته به دانشگاه علوم پزشکي تهران بستري بودند، به مرحله اجرا در آمد. در اين پژوهش که پژوهشي نيمه تجربي بود 39 بيمار که در بخشهاي جراحي 1و2و3و4و5 تحت عمل جراحي شکم قرار داشتند، در شرايطي منطبق با ويژگي هاي مورد نظر برگزيده شده و به طور تصادفي در دو گروه(آزمون و شاهد) قرار گرفتند. در اين تحقيق از آيات ابتدايي سوره مبارکه يوسف«عليه السلا م» با آواي، روح بخش، قاري معظم مصري شهات محمد انور استفاده شد. بدين منظور، ابتدا ميزان درد بيماران اندازه گيري و سپس به مدت 20 دقيقه، تلا وت آيات فوق از طريق  ضبط صوت وهدفون براي آنان پخش شد. بعد از اتمام نوار، مجددا پارامترهاي مربوطه اندازه گيري و ثبت شدند. اين عمل در هر دو ساعت يک بار (جمعا سه دفعه) تکرار شد.
از نظر ميزان کاهش شدت درد که با ابزارهاي معتبر علمي (تهيه شده از کتب خارجي) اندازه گيري و ثبت مي شد، مي توان گفت در هر دو گروه، گروهي که به قرآن گوش فرا نداده اند و گروه قرآني شدت درد کمتر شده است، اما در گروه قرآني اين تسکين درد به مراتب و به طور معنا داري از گروهي که به قرآن گوش فرا نداده اند بيشتر بوده است. بنابراين کاهش شدت درد به لحاظ گوش کردن آيات قرآن بوده است.
پژوهشي هم در بيمارستان هاي حضرت امام خميني(ره) تهران و بيمارستان امام حسين«عليه السلا م» گلپايگان توسط سه تن از پژوهشگرانتحت عنوان «بررسي تاثير آواي قرآن کريم در کاهش اضطراب قبل و بعد از انجام اقدامات تشخيصي و درماني» انجام شده، که نتايج اين تحقيق با تحقيق مشابهي که تاثير آواي قرآن کريم بر کاهش شدت درد را نشان داده است مطابقت دارد.
مطالعات انجام شده در کشورهاي غربي نيز در اين مطلب گواه است، چرا که انواع خاص موسيقي مي تواند باعث تخفيف درد در انسان شود. اما همان مکاتب (مطالعات غربي) اذعان داشته اند که بيشترين تسکين درد را در موسيقي هايي مي بينيم که با روحيات فرد همخواني داشته اند.
به عبارتي ديگر، موسيقي هايي که براي فرد واحد مفهومي باشند، مي توانند تاثيرات مهمي داشته باشند، چنان که در تحقيق ديگري که توسط اليزابت (adetzEli) و همکاران در سال 1989 تحت عنوان بررسي اثرات موزيک و تصورات بر پيشرفت درد زايمان انجام شده، عنوان گرديده که تحريکات شنوايي مي تواند به طور مستقيم با تحريکات سيستم اعصاب شنوايي باعث کاهش درد شود و تمرکز بر موزيک باعث انحراف افکار نسبت به نقطه درد شده و بدين سبب موسيقي مي تواند تاثير بسياري در کاهش درد داشته باشد.

نتيجه گيري

قرآن نور آشکار و ريسمان محکم و شفابخش بيماري ها و بزرگترين وسيله نيل به فضيلت و سعادت است، قرآن روشني و راهنما است و اجتماع بشري را از مرگ به زندگي و از نوميدي به اميدواري، و از کسالت به نشاط و از سکون به حرکت و از خواري به عزت بيرون ميآورد. لذا پيامبر اکرم«صلي الله عليه و آله و سلم» فرموده است:
«اذا التبست عليکم الا مور کقطع اليل المظلم فعليکم بالقرآن...»
هنگامي که امور (فتنه ها) بر شما، هم چون پاره هاي شب تاريک مشتبه شود (روي آورده مايه گمراهي و اشتباهکاري شود) بر شما باد به قرآن (که به سوي قرآن رويد)...
قرآن مدرسه زندگي متحرکي است که افراد انسان را به يکديگر مي پيوندد و از آنان توده اي يکپارچه و بنايي استوار مي سازد، به طوري که اگر به آموزش هاي آن عمل کنند رسيدن به زندگي پاکيزه، آزاد و پيشرو را تضمين مي کند.
اين ويژگي ها هنگامي محقق مي شود که قرآن مستولي بر اجتماع و ساري و جاري در زندگي همگان باشد و مردمان به آن عمل کنند نه در قرآني که آن را دور و مهجور و جدا مانده از  ميدان هاي زندگي فردي و اجتماعي نگاه داشته باشند، نه در قرآني که آن را وسيله اي براي بهره کشي وفريب دادن مردم ساخته و در اظهار دينداري به آن استناد کنند و صرفا به چاپ و انتشار آن به صورتي زيبا پردازند، چنان که سياستمداران و جباران خيانتکار گاه چنين مي کنند.
و قرآن نه فقط براي اينست که در ختم ها به قرائت خوانده شود و به عنوان پيشکش فرستادن به مردگان به کارآيد، بلکه کتابي است پر از دستورات وقوانين زندگي اجتماعي و ادامه حيات براي خوب زيستن که راه صحيح زندگي کردن را به بشر نشان داده واگر ما نتوانسته ايم و يا نمي توانيم با در نظر گرفتن قوانين و دستورات آن به آرامش جسم و روان خود کمک کنيم، گناه از بي اطلا عي و بي علا قگي  ماست.
پس شايسته است که ما مسلمانان به قرآن مراجعه کنيم، و در اصول آن به تحقيق بپردازيم، و تعليمات آن را چنان که بايد به صورت دقيق بشناسيم و بر دانسته هاي خود بيفزاييم ودر دستورات آن تعمق کنيم، و برنامه هاي آن را عملي سازيم، و بکوشيم اوامرا ودستورهاي آن را با زندگي ظاهري و باطني و فردي و اجتماعي خويش انطباق دهيم، تا حيات خويش را به صورتي پاکيزه و آزاد و عزيز و عالي در آوريم.
درهر حال قرآن، کتابي است که آنچه را که امروزه براي رسيدن به سلا مت رواني لا زم است به خوبي روشن مي سازد، تا آدمي چگونه با آن برخورد کند و ظرفيت رواني جامعه چه باشد. بيهوده نيست که حافظ شيرين سخن گويد:
صبح خيزي و سلا مت طلبي چون حافظ
هر چه کردم همه از دولت قرآن کردم
قرآن کتاب حکمت و نور و برهان وهدايت و تبيان و شفا» و... است، و کسي که باديده شفا جوينده به ديدار چهره شفابخش اين کلا م معجز بيان برود  وبا اين اعتقاد راسخ و ايمان کامل قرآن را تلا وت کند و به مضامين آن تفکر و تدبر نمايد و به روح قرآن پي ببرد قطعا فشارهاي رواني وي کاهش پيدا مي کند چنان چه شاعر مي گويد:
جان مومن شادمان از خواندن قرآن بود
خواندن قرآن به ظاهر جان را جانان بود
وسنايي نيز گويد:
دل مجروح را شفا قرآن
دل پر درد را دوا قرآن
آيت او شفاي جان تقي رايتش درد و اندهان شقي
 و همانطو که قبلا  يادآور شديم داروهاي متداول براي درمان دردهاي جسماني غالبا اثر نامطلوبي روي ارگان هاي بدن مي گذارند تا آنجا که در حديث معروفي آمده:
«ما من دوا» الا  و يهيج دا»»
هيچ دارويي نيست مگر اين که سرچشمه بيماري ديگر است.
اما قرآن، اين داروي شفابخش، نه تنها هيچ گونه اثر نامطلوب روي جان و فکر و روح آدمي ندارد، بلکه به عکس، تمام آن خير و برکت است. چنان که پيامبر «صلي الله  عليه و آله و سلم» فرمودند:
«ان هذا القرآن... و من استشفي به شفاه الله...»
هر آينه اين قرآن... هر که از آن شفا جويد، خدا او را شفا مي دهد...
و نيز رسول خدا «صلي عليه و آله و سلم» فرمودند:
القرآن هو الدوا»»
قرآن دارو ودرمان است.
ودر يکي از عبارات نهج البلا غه مي خوانيم:
«... و دوا» دانکم...»
... و درمان بيماري هاي شما است...

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: